Vrijdag 15 januari – Aankomst Sapa, wandeling naar dorp
Na een nachtje van soezen en regelmatig ontwaken, horen we om 5.45uur de wekker. We kleden ons weer aan en wekken de kinderen. Ze hebben als rozen geslapen, terwijl wijzelf niet echt goed geslapen hebben. Ruim een half uur later zijn we op de plaats van bestemming. De coupe wordt nog even goed nagekeken; we hebben alles bij ons. Buiten het stationsgebouw staat onze nieuwe gids Ha ons op te wachten. Een aardige kerel van begin 30. Hij brengt ons naar een restaurant vlak bij het station waar we kunnen ontbijten. Stokbroodjes met een gebakken eitje/ jam en vruchtensap. Prima.
Na het ontbijt stappen we het busje in en rijden we naar Sapa. De bergweg is kronkelig en druk. Daarnaast is het erg mistig en zien we dus weinig van de omgeving. We dachten in Hanoi alles al gezien te hebben, maar dat blijkt niet het geval te zijn. Op deze bergweg rijden namelijk niet alleen auto’s, busjes, vrachtauto’s en scooters, er lopen ook mensen en dieren. Af en toe lopen er zelfs groepjes kinderen… Wanneer twee voertuigen elkaar passeren is er op sommige stukken niet veel ruimte over op de weg. En toch werkt het hier kennelijk, we zien geen enkel ongeluk en ook de boeren laten de koeien vrij over de weglopen. Er wordt naar ons idee op elk willekeurig moment ingehaald; vlak voor een bocht of wanneer ze bijna bovenaan een heuvel rijden en nog geen uitzicht hebben op het vervolg van de weg. Bij tijd en wijle vrij a-relaxt om dit zo voor je te zien gebeuren.
Aafje die tot dan toe op de tweede bank heeft gezeten begint last van haar buik te krijgen en kruipt bij mij op schoot. Ik zit op de voorste bank, schuin achter de chauffeur vanwaar er goed zicht op de weg is. Na een tijdje denk ik dat ze in slaap is. Mooi, dat is haar tijdens de reis al een paar keer gelukt; in slaap vallen wanneer ze misselijk wordt. Helaas blijkt het deze keer anders uit te pakken. Plotseling gooit ze alles eruit wat zich in haar maag bevond, een groot deel ervan over Pepijn en Anne. De auto wordt gestopt, schoongemaakt en er worden snel schone kleren gepakt voor Aafje, Pepijn en mij. En ook dat kan dus, aan de kant van de weg… Zo snel als we kunnen stappen we weer in en rijden we verder naar Sapa.
Aangekomen bij het Sunny Mountain hotel zijn we nog te vroeg om de kamers in te gaan. We kunnen ons echter wel even douchen, wat voor Pepijn, Aaf en mij wel zo plezierig is. Na 20minuten staan we weer in de lobby. Aafje voelt zich inmiddels weer helemaal top. We leveren meteen de vuile was in, die als het goed is vanavond dan alweer schoon zal zijn. Met het busje worden we een paar km verderop gereden, waar we aan de wandeling beginnen. Heel fijn dat hij dat doet, anders hadden we zelf over de drukke weg moeten lopen. Het is nog steeds vrij mistig, maar langzaamaan trekt het wat op.
Wanneer we aan de wandeling beginnen, worden we al vrij snel vergezeld door een vrouw in mooie kleding. Ze ziet er uit alsof ze 18 jaar ouder dan Rinie is, maar blijkt 18 jaar jonger te zijn. Een zwaar leven is af te lezen van haar gezicht. Snel worden we vergezeld door meerdere dames, allemaal even mooi gekleed. Ze vragen waar we vandaan komen, hoe je heet, hoe oud de kinderen zijn etc. Het idee is dat ze met je mee lopen en dat je straks in het dorp bij hen wat koopt. Toch wel wat irritant, maar we negeren het voornamelijk en redelijk snel zoeken ze andere mensen op. Sapa en omgeving is vrij toeristisch en ondanks dat het laag seizoen is, zijn we niet de enige die hier rondlopen.
We wandelen zo’n 7km naar het dorp Y Linh Ho. In deze regio wonen vele stammen van de H’mong mensen, een nomadisch volk dat oorspronkelijk uit Nepal komt en via omzwervingen in oa China in Noord Vietnam terecht zijn gekomen. Nu zijn ze wat meer gesettled rondom een dorp en doen ze voornamelijk aan landbouw van rijst, maïs en bloemen. De H’mong mensen zelf zijn weer onderverdeeld in grofweg 4 stammen; je herkent hun stam aan de kledij. In het dorp waar we vandaag naartoe lopen, wonen de black H’mong. Zoals we al gezien hadden is de basis van hun kleding zwart, maar gelukkig zit er ook een hoop kleuren aan.
De wandeling is mooi en leidt ons door bergachtig gebied waarbij de flanken omgebouwd zijn tot rijstvelden; we kijken uit over mooie dalen met rijstterassen en irrigatiesystemen. Wat opvalt, is de enorme troep. Afval wordt duidelijk weggegooid daar waar het gebruikt is en het communistische systeem hier heeft kennelijk nog geen prioriteit gegeven aan de boel schoon houden anders hadden ze vast wel een leger mensen georganiseerd om de boel op te ruimen.
Na ongeveer 2 uur wandelen komen we in het dorpje aan; een verzameling eenvoudige woningen omgeven door rijstvelden en kleine groentetuintjes. In het dorp bezwijken Anne en Rinie voor de mooie stoffen en beproeven hun afdingkunsten. Met een brede grijns komen ze aanlopen met 2 fraai gekleurde shawls. Diverse vrouwen die we in de dorpjes zien, hebben blauw, zwarte handen. Dit is het gevolg van het verven. De gids wijst de groene planten aan die een blauwe stof (demin) afgeeft wanneer hij langdurig in water wordt gelegd. We zien een aantal vrouwen dat stof aan het verven is, en ook grote blauwe lappen die het verfproces al ondergaan hebben en nu hangen te drogen.
Even na de middag zijn we terug bij het hotel. We lopen het stadje in en vinden een gezellige plek om te lunchen. We bestellen weer heerlijk Vietnamees eten en genieten er erg van. Een ding wat inmiddels wel begint te wennen is dat het eten komt wanneer het klaar is; de Vietnamezen houden van vers eten en daar hoort direct opdienen ook bij. Het betekent wel dat vaak een aantal van ons een tijdje moet wachten terwijl de rest al heeft en om het niet koud te laten worden al is gaan eten. Een oplossing daarvoor is het bestellen van de Vietnamese versie van een rijsttafel, ofwel allemaal gerechtjes waar iedereen gewoon wat van pakt; er komt dan steeds weer wat nieuws op tafel.
De rest van de middag rusten we uit, doen wat spelletjes en wordt er schoolwerk gedaan. ’s Avonds lopen we weer de stad in; het is vrij levendig in de stad en de hoofdstraat (waar ons hotel ook aan zit) is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer; dat is ook wel een keertje fijn! Langs de kant van de weg zien we weer veel H’mong mensen zitten die spulletjes proberen te verkopen. Op aanraden van het hotel proberen we te gaan eten bij een gezellig restaurant maar deze zit zowaar vol. Niet ver ervandaan vinden we een ander restaurant. Niet heel sfeervol en waanzinnig schoon, maar we maken het gezellig. Na het eten kruipt iedereen meteen in bed; het is een lange dag geweest en tijd om even bij te slapen!
Zaterdag 16 januari – Wandeling naar Ma Tra en Ta Phin
Om 9.30uur worden we opgehaald door de gids. We rijden met het busje een paar km verder waar we aan de wandeling beginnen. Het is prima weer en hebben mooi uitzicht. Hier worden we opgewacht door vrouwen van de black H’mong stam die met ons meelopen. We krijgen het er echter een beetje van op de zenuwen en maken ze duidelijk dat ze hun beter hun pijlen op een ander kunnen richten; “No buy, no money”. Er wordt nog een paar keer gevraagd of we echt niets willen kopen en wanneer ze zien dat het menis is, haken ze af.
We wandelen verder, langs bamboebossen en zien verder velden waar artisjokken worden gekweekt. Hoewel wij artisjokken eten, worden ze hier gekweekt om medicijnen van te maken. We hebben ze dan ook nog nergens op de menukaart zien staan.
Ook hier zijn de rijstplantages nog niet beplant. Wel zien we overal waterbuffels; zowel op de velden als op het pad. In tegenstelling tot de Afrikaanse buffels die we zijn tegengekomen in Zuid Afrika, zijn deze buffels heel gemoedelijk. Ze leven dan ook al eeuwen samen met mensen.
Het landschap is wisselend en mooi, vinden we. Helaas valt het wel op dat er her en der veel zwerfvuil ligt. In de beekjes, langs de kant van het pad. We rapen weer wat spul op en laten ons niet ontmoedigen door alles wat blijft liggen. We hebben ons tot doel gesteld dat ieder van ons elke dag iets van zwerfvuil weggooit, zowel op reis als thuis. Alle beetjes helpen.
Na een leuke wandeling arriveren we bij een Home stay, in Ta Phin Village, waar wij niet zullen overnachten, maar wel lekker gaan eten. We kunnen een kijkje in de keuken nemen, terwijl het eten vers de pan in gaat. En lekker dat het is!
Floris en Pepijn worden diverse keren aangezien voor tweeling. Het verschil in lengte is inmiddels niet meer zo groot en kennelijk zijn de koppies voor Vietnamezen erg overeenkomstig. Ze worden weer aangehouden voor de foto. Floris heeft daar niet zoveel moeite mee, van Pepijn hoeft het niet zo nodig. Overigens is dit overal in Vietnam gebeurd dat de jongens worden aangezien als tweeling.
Na de lunch lopen we nog een half uurtje verder naar het volgende dorp; hier is niet echt veel te zien en we lopen naar het plein waar het busje ons weer komt ophalen om ons terug te brengen naar het hotel. Zo zijn we rond 14.30u terug in het hotel waar we de rest van de middag spelletjes doen, schoolwerk en uitrusten.
’s Avonds hebben we niet al teveel trek en besluiten we in het restaurant van het hotel te eten. De gerechten vallen niet bij iedereen even goed in de smaak; kan een keertje gebeuren!
Zondag 17 januari – Bac Ha markt, Flower Hmong dorp en Chinese grens, nachttrein
Er staat een intensieve dag op het programma. Om 7.45u worden we opgehaald om naar de markt te gaan. Het is een lange rit van ca. 2u en 45min. Het laatste deel van de rit is vrij fraai door mooi berglandschap; het is mooi weer vandaag en dus hebben we prima uitzicht. Aangekomen op de markt zien we van alles en nog wat. Het is een markt waar de Flower Hmong, Phu La, Black Dao en Tay stammen hun waar verkopen.
Veel groenten en fruit dat we eerder al hadden gezien, maar ook nieuwe dingen. Organen en geslachtsdelen; klaar om bereid te worden (we zijn wel in voor iets nieuws, maar deze laten we toch even aan ons voorbij gaan), slang (de kop, de huid, het vlees; met name voor medicinale doeleinden), en heel veel verschillende kruiden.
Verderop lopen we door het deel van de markt waar dieren worden verhandeld; waterbuffels, honden, paarden, kippen, hanen (om hanengevechten mee te houden, schijnt een gouden handel te zijn), zangvogels (sommige gaan voor wel EUR 200 van de hand). Onze gids, die uit een boerengezin komt, vertelt hoe je kunt beoordelen voor welke werkzaamheden een desbetreffende waterbuffel geschikt is. Tevens vertelt hij over de jaarlijkse waterbuffel gevechten. De kop van de winnende buffel wordt geofferd, in de hoop op geluk. De overige buffels worden eveneens geslacht en het vlees verkocht. Regels van het spel.
Nadat we zelf een rondje hebben gelopen, gaan we naar een restaurantje om te lunchen. We nemen de noodles van het huis. Heerlijk. Daarna worden we door de gids opgehaald om naar een dorp te rijden waar de Flower Hmong wonen. Deze stam is van oorsprong niet Vietnamees en ze hebben dan ook andere gebruiken dan de Vietnamezen (manier van landbouw bedrijven, huizen bouwen etc). Interessant om te zien en de toelichting van onze gids te horen. Zo leeft het vee hier direct naast de woningen en drogen ze mest bijvoorbeeld op de stoep voor de voordeur; de gids geeft aan dat een Vietnamees dat niet zo doet en het vee bijvoorbeeld een eind van het woonhuis houdt om vliegen en stank e.d. weg te houden van de leefomgeving. Nadat we door het dorp zijn gelopen, stappen we weer in de bus.
We rijden richting Lao Cai en stappen bij de rivier uit om te kijken naar de Chinese grens. De rivier is hier de grens tussen Vietnam en China. Hoewel we China niet in kunnen, vinden we het toch een bijzondere gewaarwording om er van een afstand naar te kijken, wetend dat hier in 1979 het leger over de brug kwam als represaille voor het feit dat de Vietnamezen de communistische Rode Khmer in Cambodja eind 1978 van de troon hadden gestoten. Zo liet ‘grote broer’ even zien wie de baas was. De aanval duurde uiteindelijk een maand waarbij de Chinezen ongeveer 40km Vietnam in kwamen (met grote verliezen overigens).
We hebben nog alle tijd voor we vanavond de trein nemen en besluiten nog even naar een markt Lao Cai te wandelen, waar we weer veel fruit, groenten ea dingen zien. Leuk. We eten vervolgens op een terrasje en brengen de tijd door met kletsen, woordspelletjes en kleuren tot het tijd is om naar het station te wandelen. Bij het station aangekomen kunnen we vrijwel gelijk de wagon in en ons installeren in de coupés. De trein vertrekt op tijd. Dag Sapa, Lao Cai en omgeving; leuk om hier een paar dagen vertoefd te hebben.